Węże kaukazu: trujące i nietrujące

Węże żyjące na Kaukazie są bardzo różnorodne, reprezentowane przez trujące i nieszkodliwe, wodne i lądowe, duże i średnie lub małe. Różnorodność ta wynika z cech klimatycznych i krajobrazowych regionu o dość dużej powierzchni.

Jadowite węże

Niebezpieczni i jadowici przedstawiciele podrzędu klasy gadów i rzędu Scaly znajdują się niemal na całym Kaukazie. Ponadto pojedyncze okazy najpospolitszych gatunków mogą osiągać długość dwóch lub więcej metrów. Trujące węże rozwijają się w różnych warunkach środowiskowych, w tym w strefach leśnych, stepach i pustyniach, a także na pogórzach i terenach górskich.

Żmija jest prawdziwa

Prawdziwe żmije są zwykle niewielkie. Głowa, odsunięta od szyi, pokryta jest dość małymi łuskami, ale niektóre okazy charakteryzują się obecnością małych łusek. Jad takiego węża jest najbardziej toksyczny dla człowieka, powodując bardzo ostry i szybko narastający ból oraz pojawienie się silnego obrzęku w miejscu ukąszenia. W ciągu dwóch godzin rozwija się zapalenie naczyń, a po kilku dniach tworzą się krwotoczne pęcherze. Taki groźny gad woli spróchniałe kikuty, nory innych zwierząt i krzaki, a wszelkie gwałtowne ruchy są traktowane przez żmiję jako prowokacja i wywołują agresję.

żmija zwyczajna

Przedstawiciele gatunku mają płaską głowę, znacznie różniącą się wielkością od średniej grubości ciała. Większość osobników charakteryzuje się zygzakowatym wzorem wzdłuż grzbietu. Wynik zwykłego ugryzienia żmii jest niezwykle rzadko śmiertelny, ale istnieje pewne niebezpieczeństwo zatrucia tego węża dla ludzi. W praktyce medycznej dobrze znane są przypadki całkowitego braku ciężkich objawów u pogryzionych osób, ale najczęściej wynikiem ugryzienia są zawroty głowy i wymioty, stan konwulsyjny i utrata przytomności. Wspólne żmije mieszkają w fajnych miejscach, a także zamieszkują tereny górskie.

żmija stepowa

Duży wąż ma długość ciała około 55 cm przy długości ogona 7-9 cm, ale samice są najczęściej zauważalnie większe od samców. Żmija raczej powolna ma lekko wydłużoną głowę i uniesione brzegi pyska. Na górnej powierzchni głowy znajdują się małe, nieregularnie ukształtowane tarcze. Tacy typowi mieszkańcy górskich i płaskich stepów bylicy doskonale pływają, ale dość często wspinają się po krzewach i gałęziach drzew. Żmija stepowa jest jadowitym wężem, ale zgony zdarzają się rzadko. Najczęściej pod wpływem trucizny rozwija się stan ogólnego odurzenia.

Żmija Dinnika

Wąż, nazwany na cześć słynnego rosyjskiego zoologa Nikołaja Jakowlewicza Dinnika, charakteryzuje się dość nietypowym kolorem. Na tle szaro-zielonego grzbietu zawsze pojawia się wyraźny cytrynowo-czarny wzór. Średnia długość dorosłych osobników rzadko przekracza 50-55 cm. Pomiędzy dużymi tarczami czołowymi i nadoczodołowymi znajduje się jeden lub para rzędów małych łusek. Jad węża jest bardzo toksyczny dla ludzi. Atrakcyjnym siedliskiem żmii Dinnik są krajobrazy reprezentowane przez łąki subalpejskie, a także lasy z obszarami stabilnego dziennego chłodu.

Gyurza

Funkcja gyurzy to długość ciała, często sięgająca dwóch metrów. Ciało jest przeważnie ciemnoszare, czarne lub czarno-fioletowe, z jasnym brzuchem i cienkim obszarem szyi. Największy przedstawiciel wszystkich węży fauny Kaukazu stanowi bardzo poważne zagrożenie dla ludzi, co spowodowane jest silną trucizną wprowadzaną do organizmu ludzkiego podczas ugryzienia. Śmierć nadejdzie za kilka godzin. Jednocześnie atakujący wąż w rzucie jest w stanie z łatwością pokonać dwa metry. Naturalnym siedliskiem Gyurzy są kamieniste potoki i zbocza gór, obficie porośnięte krzewami.

Tygrys już

Przedstawiciel łuskowatego Kaukazu Północnego, zaskakujący kolorem, należy do kategorii „warunkowo trujących” węży. Tiger ma już dobrze zarysowaną jasnozieloną skórę z plamami w kolorze czerwonym i jasnopomarańczowym. Średnia długość dorosłego węża rzadko przekracza 100-110 cm. Ugryzieniu tego średniej wielkości gada towarzyszy pojawienie się bardzo obfitego krwawienia, co jest spowodowane dużym rozmiarem pary zębów szczęki. Przedstawiciele gatunku znani są ze sposobu naśladowania trującej kobry. Tygrys spłaszcza już szyję w formie kaptura i unosi przód ciała nad ziemię.

Szitomordnik

Siedemdziesięciocentymetrowy jadowity wąż ma brązowe ogólne tło ciała, na którym wyraźnie widoczne są szare poprzeczne plamy znajdujące się wzdłuż grzbietu. Ukąszenie węża pępowinowego jest niezwykle bolesne i niebezpieczne dla ludzi. W wyniku zatrucia odnotowuje się pojawienie się licznych krwotoków w narządach wewnętrznych. Między innymi ukąszenie tego węża może wywołać rozwój miejscowego paraliżu lub martwicy. W warunkach naturalnych shitomordniki żyją na stepach i lasach, a także znajdują się w skalistym terenie i dolnym biegu rzek Północnego Kaukazu.

Niejadowite węże

Dziś całkowita liczba niejadowitych węży na naszej planecie znacznie przewyższa liczbę przedstawicieli gatunków trujących. Gady, nieszkodliwe z punktu widzenia ukąszeń, są całkowicie pozbawione trucizny, dlatego w trakcie polowania są w stanie połknąć złapaną zdobycz w całości (węże) lub wolą wstępnie zadusić swoją zdobycz (boa, węże ).

Już zwyczajny

Najczęstszego przedstawiciela gatunku prawdziwych węży w umiarkowanych szerokościach geograficznych Eurazji, niejadowitego węża z rodziny Już ukształtowanych, można łatwo odróżnić dzięki obecności charakterystycznych żółtych „uszów”. Terytorium Kaukazu zamieszkują dość duże węże, których długość ciała przekracza 100 cm. Wąż całkowicie nieagresywny, więc spotykając osobę, wolą się wycofać. Głównym siedliskiem węża pospolitego są często polany pokryte wilgotnymi liśćmi. Absolutna bezpretensjonalność i zdolność przystosowania się do różnych warunków życia tego niejadowitego węża pozwala mu zadomowić się w niemal każdym biotopie.

Kot wąż

Kolor mleczno-żółty, jasnoszary lub różowawy z ciemnymi plamami, maksymalna długość ciała węża to 100 cm. Przedstawiciele gatunku wyróżniają głowa ostro oddzielona od ciała za pomocą przechwytu szyjnego, a także ciało lekko ściśnięte z boków i pionowe źrenice. Koci wąż bardzo dobrze wspina się po krzakach i drzewach, skalistych zboczach i ścianach budynków. W upalne dni wąż bytuje wyłącznie o zmierzchu lub w nocy, preferując skaliste zbocza porośnięte rzadką roślinnością trawiastą i krzewiastą, półpustynie i sąsiedztwo lasów górskich.

Żółty wąż brzuszny

Jeden z rozpowszechnionych przedstawicieli fauny terytorium Północnego Kaukazu słynie również ze swoich rozmiarów i należy do kategorii największych węży w Europie. Średnie rozmiary dla dorosłych często przekraczają 2,5 metra. Gatunek wyróżnia oliwkowa lub żółtawa skóra, wyłupiaste oczy, pomarańczowy brzuch i dość zarozumiały zachowanie. Wąż ten charakteryzuje się agresywnością i zdolnością do zadawania ludziom dość bolesnych ukąszeń, ale trucizna węża żółtobrzucha jest całkowicie bezpieczna dla ludzi. Taki gad osiada najczęściej na zboczach klifów rzecznych i wąwozów, a także występuje w suchych rejonach stepowych.

wąż zakaukaski

Przedstawiciel gatunku już ukształtowanego ma niewielką długość ciała, nieprzekraczającą jednego metra. Ten gad, nazwany na cześć słynnego szwajcarskiego przyrodnika Gogenakera, wyróżnia się obecnością małych ciemnych plam na głowie, a także oryginalnym „stemplem” w kształcie litery H na szyi. Wąż zakaukaski woli osiedlać się w ruinach różnych budynków, dość często spotykany jest w winnicach, a także w lasach. Wąż nie śpi w ciągu dnia, ale wraz z nadejściem nocy próbuje ukryć się przed dużymi ptakami i innymi drapieżnikami. Dla ludzi wąż zakaukaski nie stanowi zagrożenia.

Robaczy ślepy wąż

Przedstawiciel gatunku węży z rodziny ślepego węża jest bardzo rozpowszechniony we wschodniej części Kaukazu Północnego. Długość dorosłego ślepego węża podobnego do robaka z reguły nie przekracza 30-35 cm. Pysk węża jest lekko spłaszczony i zaokrąglony, z dość dużą tarczą międzyszczękową. Ślepe węże wyróżniają się błyszczącymi brązowo-czerwonymi łuskami, a ich wyglądem mocno przypomina dość dużą dżdżownicę, która jest w stanie z łatwością poruszać się do przodu nie tylko z przodu, ale także z tyłu ciała. Ten wąż występuje w lasach jałowcowych i może również osiedlać się w pobliżu gniazd mrówek.

Jeśli spotkałeś węża

Podróżując po terytorium Kaukazu, przydatne będzie samodzielne odróżnienie jadowitych węży od przedstawicieli gadów bezpiecznych dla ludzi:

• jadowity wąż różni się od nieszkodliwych krewnych specjalną strukturą zębów, które są dłuższe, najczęściej zakrzywione, umieszczone w przedniej części górnej szczęki;
• niebezpieczne gady z reguły mają trójkątną głowę, a u każdego niejadowitego gatunku jest owalny;
• w większości przypadków oczy jadowitych węży wyróżniają się raczej pionową niż okrągłą źrenicą;
• między oczami i nozdrzami jadowitych przedstawicieli znajdują się specjalne doły, które pomagają wykryć zdobycz stałocieplną;
• węża można rozpoznać po parze jasnożółtych lub pomarańczowych plamek znajdujących się po bokach głowy;
• łuski ogonowe groźnych gadów zlokalizowane są w jednym prążku, a dla węży niejadowitych ich liczba jest podwójna.

Podczas spotkania z jakimkolwiek gadem nie powinieneś próbować go dotykać. Wysokie buty będą najlepszą ochroną dla twoich stóp, a latarka zmniejszy ryzyko ataku węża w nocy. Unikaj obszarów ze zgniłymi pniami lub dziuplastymi drzewami jako ściółką.

Eksperci, którzy od dawna pracują z jadowitymi wężami różnych typów, zapewniają, że takie gady są w stanie ukąsić osobę tylko w nagłych wypadkach, w samoobronie. Dlatego surowo zabrania się ścigania węża ze względu na ciekawość. Takie zachowanie najczęściej prowokuje atak gada.

Jeśli wąż ugryzł

Jeśli wąż przypadkowo zakłócony przez osobę zaatakowaną, można odróżnić ugryzienie gatunku jadowitego od bezpiecznego po cechach śladu pozostawionego na skórze. Po ugryzieniu przez jadowitego węża, z pary zębów powstaje wystarczająco głębokie nakłucie. Nietrujące gady zostawiają ślad w postaci dwóch rzędów małych i ledwo zauważalnych nakłuć lub kilku zadrapań. Takie ukąszenia z reguły nie stanowią poważnego niebezpieczeństwa, ale rany należy leczyć dowolną kompozycją antyseptyczną, a następnie chronić przed wpływami zewnętrznymi za pomocą plastra.

Po ugryzieniu przez żmiję, gyurzę lub kormorana konieczne jest zapewnienie chorej kończynie pełnego odpoczynku, co spowolni rozprzestrzenianie się toksyn w całym ciele. Trucizna jest wyciskana z rany natychmiast po ugryzieniu, a jeśli to konieczne, rana rozszerza się, dzięki czemu możliwe jest usunięcie z krwią znacznej części niebezpiecznej toksyny. Następnie miejsce ugryzienia jest dokładnie dezynfekowane środkiem antyseptycznym i nakładany jest sterylny bandaż. Poszkodowanego należy jak najszybciej zawieźć do najbliższej placówki medycznej, gdzie zapewniony zostanie pełen zakres opieki medycznej oraz zostanie wprowadzone specjalne wysokospecjalistyczne antidotum.

Wideo: węże Kaukazu