Łosoś lub łosoś atlantycki (łac. Salmo salmo)

To szlachetny łosoś, którego Pomorowie nazywali „łososiem” na długo przed przedsiębiorczymi Norwegami, którzy później z rozmachem promowali markę o tej samej nazwie w Europie.

Opis łososia

Salmo salar (łosoś), znany również rybakom jako łosoś atlantycki lub śródlądowy, należy do rodzaju łosoś z rodziny łososiowatych i należy do ryb promieniopłetwych. Ichtiolodzy po przeprowadzeniu analizy biochemicznej zauważyli różnicę między łososiem amerykańskim a europejskim, dzieląc je na parę podgatunków - S. salar americanus i S. salar salar. Ponadto zwyczajowo mówi się o 2 formach łososia atlantyckiego, anadromicznych i słodkowodnych/jeziornych, gdzie druga była wcześniej uważana za gatunek niezależny. Łosoś śródlądowy osiadły jest teraz klasyfikowany jako specjalna odmiana - Salmo salar morpha sebago.

Wygląd, wymiary

Wszyscy członkowie rodzaju Salmo (i łosoś nie są wyjątkiem) mają duże usta i wydłużoną kość szczękową, sięgającą poza pionową linię tylnej krawędzi oka. Im starsza ryba, tym silniejsze zęby. Dojrzałe płciowo samce są uzbrojone w zauważalny haczyk osadzony na czubku dolnej szczęki i „zaostrzony” pod górną szczęką.

Długie ciało łososia jest lekko ściśnięte po bokach i pokryte średniej wielkości srebrzystymi łuskami. Łatwo się odklejają i mają zaokrąglony kształt z krawędziami grzebienia. Linia boczna (w zależności od wielkości osobnika) ma około 110-150 łusek. Płetwy brzuszne, liczące ponad 6 promieni, znajdują się w centralnej części ciała, a płetwy piersiowe znajdują się znacznie poniżej linii środkowej.

Ważny. Mała płetwa tłuszczowa rosnąca naprzeciwko odbytu i za płetwami grzbietowymi służy jako znacznik łososia należącego do rodzaju łososia. Płetwa ogonowa, podobnie jak inne ryby łososiowate, ma wycięcie.

W morzu grzbiet dorosłego łososia atlantyckiego jest niebieski lub zielony, boki są srebrzyste, a brzuch zawsze biały. Powyżej ciało usiane jest czarnymi nierównymi plamami, które znikają, gdy zbliżasz się do środka. Plamienie poniżej linii bocznej zwykle nie jest widoczne.

Młode osobniki łososia atlantyckiego mają specyficzne (parr-mark) ubarwienie - ciemne tło z 11-12 poprzecznymi plamami. Samce przystępujące do tarła stają się brązowe, nabywają czerwone lub pomarańczowe plamy i bardziej kontrastujące płetwy. W tym czasie u samców szczęki były wygięte i wydłużone, a na dolnej części pojawił się haczykowaty występ.

Dojrzałe, tłuste okazy dorastają do ponad 1,5 m i ważą ponad 45 kg, ale generalnie długość/masę łososia determinuje zasięg i bogactwo bazy paszowej. Na przykład w Rosji wielkość łososia jeziornego zmienia się nawet wzdłuż rzek: w rzece. kucyk i p. W Varzuga ryby znajdują się nie więcej niż 4,2-4,7 kg, podczas gdy w Onega i Peczora zbiera się łososia o masie 7,5-8,8 kg.

W rzekach wpadających do Morza Białego i Barentsa żyją zarówno duże, jak i małe osobniki (opad liści i tinda) o długości około pół metra i wadze do 2 kg.

Styl życia, zachowanie

Ichtiolodzy zgodzili się uznać łososia za gatunek głównie anadromiczny, skłaniający się, żyjąc w dużych jeziorach, do formy słodkowodnej. W okresie żerowania w wodach morskich łosoś atlantycki poluje na małe ryby i skorupiaki, przechowując tłuszcz na tarło i zimę. W tym czasie szybko rośnie i rośnie, dodając co najmniej 20 cm rocznie.

Narybek przebywa w morzu od 1 roku do 3 lat, trzymając się blisko brzegu i nie tonąc głębiej niż 120 m do osiągnięcia wieku rozrodczego. Z początkiem dojrzewania młode łososie pędzą do rzek, pokonując około 50 km dziennie.

Ciekawy. Wśród łososi są karłowate samce, które stale żyją w rzece i nigdy nie widziały morza. Pojawienie się „karłów” tłumaczy się nadmiernie zimną wodą i brakiem pożywienia, co opóźnia dojrzewanie osobników młodocianych.

Ichtiolodzy mówią również o zimowych i wiosennych formach łososia atlantyckiego, które różnią się stopniem dojrzałości ich produktów rozrodczych, ponieważ tarło odbywają się o różnych porach roku - jesienią lub wiosną. Mieszkalny łosoś śródlądowy, który jest mniejszy, ale bardziej anadromiczny, zamieszkuje Onega, Ładoga i inne północne jeziora. Tutaj żywi się, aby wspiąć się na tarło w najbliższych rzekach.

Jak długo żyje łosoś

Większość łososi atlantyckich nie żyje dłużej niż 5-6 lat, ale może (przy kombinacji sprzyjających czynników) żyć dwa razy dłużej, nawet do 10-13 lat.

Siedlisko, siedliska

Łosoś ma rozległy zasięg obejmujący Północny Ocean Atlantycki (gdzie żyje forma anadromiczna) i zachodni Ocean Arktyczny. Wzdłuż wybrzeża amerykańskiego gatunek występuje z rzeki. Connecticut (południe) do Grenlandii. Tarło łososia atlantyckiego odbywa się w wielu europejskich rzekach, od Portugalii przez Hiszpanię po basen Morza Barentsa. Forma jeziorna występuje w zbiornikach słodkowodnych Szwecji, Norwegii, Finlandii i Rosji.

W naszym kraju łososie śródlądowe żyją w Karelii i na Półwyspie Kolskim:

• jeziora Kuito (dolne, środkowe i górne);
• Segozero i Wygozero;
• Imandra i Kamień;
• Topozero i Pyaozero;
• Nuke i sandał;
• Lovozero, Piukozero, Kimasozero,
• Ładoga i Onega;
• Janiszjärvi.

Na terytorium Federacji Rosyjskiej łosoś wydobywany jest w rzekach Morza Bałtyckiego i Morza Białego, Peczorze, a także w pobliżu wybrzeża Murmańska. Według IUCN gatunek został wprowadzony w Australii, Nowej Zelandii, Argentynie i Chile.

Dieta z łososia atlantyckiego

Łosoś to typowy drapieżnik żerujący w morzu. Logiczne jest, że głównym dostawcą białka zwierzęcego jest życie morskie (ryby szkolne i małe bezkręgowce):

• szprot, śledź i śledź;
• myszoskoczek i stynka;
• szkarłupnie i kryl;
• kraby i krewetki;
• ciernik trójkolcowy (w słodkiej wodzie).

Ciekawy. W gospodarstwach rybnych łosoś jest obficie karmiony krewetkami, co sprawia, że ​​odcień rybiego mięsa jest intensywnie różowy.

Łosoś atlantycki zmierzający na tarło i wchodzący do rzeki przestaje żerować. Narybek bawiący się w rzekach ma swoje upodobania kulinarne - bentos, zooplankton, larwy chruścików, małe ryby/skorupiaki i owady, które wpadły do ​​wody.

Reprodukcja i potomstwo

Tarło łososia odbywa się od września do grudnia, wybierając na tarło bystrza/ bystrza w pobliżu wybrzeża, zlokalizowane w górnym biegu lub na środku rzek. Łosoś na tarło przypomina bojownika sił specjalnych - pędzi pod prąd, czołga się po skalnych rozpadlinach na brzuchu i szturmuje wodospady, skacząc do 2-3 m. Ryba nie ma przeszkód nie do pokonania: powiela próby aż do zwycięstwa.

Łosoś wpływa do rzeki silny i dobrze odżywiony, tracąc siłę i tłuszcz w miarę zbliżania się do miejsca tarła: nie pływają już tak energicznie i wyskakują z wody. Samica, która dotarła na tarlisko, wykopuje duży (2-3 m długości) dół i kładzie się w nim, czekając, aż samiec odwiedzi ją o zachodzie słońca lub rano. Nawozi część jaj wypuszczonych przez podekscytowaną samicę. Pozostaje jej zamieść pozostałe jaja, a po zapłodnieniu obrzucić je ziemią.

Fakt. Samice tarła łososia atlantyckiego (w zależności od wielkości) od 10 do 26 tys. jajka o średnicy 5-6 mm. Łosoś odradza się od trzech do pięciu razy.

Doganiając rozród potomstwa, ryby zmuszone są do głodu, dlatego z tarła wracają wycieńczone i zranione, często z uszkodzonymi płetwami. Niektóre osobniki, głównie samce, umierają z wycieńczenia, ale te, które pływają w morzu, szybko wracają do zdrowia – zaczynają jeść obfity obiad, tyją i zyskują swój zwykły srebrzysty strój.

Ze względu na niską temperaturę wody (nie wyższą niż 6°C) na tarliskach rozwój jaj jest zahamowany, a larwy pojawiają się dopiero w maju. Młode osobniki są tak niepodobne do swoich rodziców, że były klasyfikowane jako niezależny gatunek. Na północy młodym łososiom przydomek parr, zauważając ich wesołe ubarwienie - ryby mają ciemne grzbiety i boki, ozdobione poprzecznymi paskami i okrągłymi plamkami (czerwono/brązowe).

Kolorowy kamuflaż kryje rosnące młode wśród kamieni i roślin wodnych, gdzie ryby żyją dość długo (od roku do 5 lat). Dojrzałe łososie wypływają do morza, rozciągając się do 9–18 cm i zmieniając barwną barwę na srebrną, co ichtiologowie nazywają smoltyfikacją.

Parry, które nie wypłynęły do ​​morza, zamieniają się w karłowate samce, które mimo swojej małej wielkości aktywnie uczestniczą w tarle, często odpychając duże anadromiczne samce. Wkład karłowatych samców w zapłodnienie jaj może być dość znaczny, co jest zrozumiałe – pełnokrwiste samce zbyt chętnie walczą z równymi rywalami i nie zwracają uwagi na biegające wokół drobiazgi.

Naturalni wrogowie

Kawior z łososia pożerają nawet karłowate samce tego samego gatunku. Larwy i narybek są ucztowane na babce sculpin, strzebli, siei i okoni. Latem polowanie na łososia parr Taimen. Ponadto inne drapieżniki rzeczne chętnie jedzą młodego łososia atlantyckiego:

• pstrąg potokowy (forma słodkowodna);
• przez znak;
• Szczupak;
• miętus.

Na tarliskach łupem wydr często padają łososie, a także ptaki drapieżne – rybołów, pluszak, nurogęś i bielik. Na morzu łosoś atlantycki trafia do menu orki, wieloryby bieługa i płetwonogie, takie jak foki obrączkowane i zające morskie.

Wartość handlowa

To rosyjscy kupcy, kilka wieków temu, wymyślili słynnego ambasadora łososia (z cukrem), zamieniając rybę w niesamowity przysmak. Łososia złowiono na Półwyspie Kolskim i po soleniu i wędzeniu dostarczano do stolicy – ​​na posiłek monarchów i innych szlachty, w tym duchowieństwa.

Łosoś atlantycki ze swoim delikatnym smacznym mięsem nie stracił wartości handlowej, ale centrum jego rozrodu (już sztuczne) nie znajduje się w Rosji, a w Norwegii i Chile. Również przemysłowa hodowla łososia prowadzona jest w Szkocji, Wyspach Owczych, USA (mniej) i Japonii (mniej). Na farmie rybnej narybek rośnie z astronomiczną prędkością, przybierając na wadze 5 kg rocznie.

Uwaga. Łosoś rosyjski na naszych ladach pochodzi z Dalekiego Wschodu i reprezentuje rodzaj Oncorhynchus - to jest kolega, różowy łosoś, czerwony łosoś oraz łosoś coho.

Brak łososia domowego tłumaczy się różnicą temperatur np. w Norwegii i na Morzu Barentsa. Dzięki Prądowi Zatokowemu wody Norwegii są cieplejsze o dwa stopnie: ta niewielka fluktuacja staje się fundamentalna podczas hodowli łososia atlantyckiego. W Rosji nie uzyskuje wymaganej masy nawet przy dokładnym wdrożeniu metod norweskich.

Populacja i status gatunku

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uważa, że ​​stan światowej populacji łososia atlantyckiego (stan na koniec 2018 r.).) wzbudza najmniejsze obawy. Z kolei osiadły łosoś śródlądowy (Salmo salar m. sebago) znajduje się w Czerwonej Księdze Federacji Rosyjskiej w kategorii 2, w malejącej liczbie. Spadek łososia słodkowodnego o około. Ladozhsky i około. Onega, gdzie wcześniej notowano bezprecedensowe połowy, rozpoczęła się przed stuleciem i trwa do dziś. O wiele mniej łososia znajduje się w szczególności w. Peczora.

Ważny. Czynniki prowadzące do spadku pogłowia łososia w Rosji to rybołówstwo, zanieczyszczenie zbiorników wodnych, naruszenie reżimu wodnego rzek i kłusownictwo (zwłaszcza w ostatnich latach).

Obecnie słodkowodne formy łososia atlantyckiego są chronione w rezerwacie przyrody Kostomuksha (dorzecze. Kamień). Ichtiolodzy proponują kilka środków ochrony łososia śródlądowego - sztuczna hodowla, kriokonserwacja genomów, rekultywacja tarlisk, zwalczanie nielegalnych połowów i kwot połowowych.

Wideo: łosoś atlantycki