Główne objawy zapalenia płuc u psów i metody leczenia

Mechanizm przebiegu choroby jest dość prosty: patogen po przeniknięciu do dróg oddechowych powoduje zapalenie pęcherzyków płucnych. W przypadku zmniejszonej bariery oskrzelowo-płucnej infekcja jest przenoszona przez przegrody wyrostka zębodołowego. Produktem rozległego procesu zapalnego w zapaleniu płuc jest zwykle wysięk, którego rodzaj odpowiada rodzajowi choroby.

W efekcie zaburzony zostaje proces zaopatrzenia naczyń krwionośnych w tlen, w którym uczestniczą pęcherzyki, powodując niedotlenienie. Wraz z postępem choroby łączy się niewydolność oddechowa, a następnie niewydolność serca. Jeśli przebieg leczenia jest nieskuteczny, stan pacjenta staje się poważny, choroba postępuje, powodując dalsze pogorszenie. W takim przypadku możliwy jest śmiertelny wynik.

Grupa ryzyka

Grupę ryzyka zachorowania stanowią psy z przewlekłymi chorobami zakaźnymi, wrodzonymi zaburzeniami rozwoju układu oddechowego, a także zwierzęta z poważnymi niedoborami odporności. Zapalenie płuc występuje bardzo często u psów osłabionych i wychudzonych. Zagrożone są również zwierzęta pełniące służbę i żyjące na ulicy (polowanie, wartowanie, jazda konna). Szczególnie podatne są szczenięta i starsze psy.

Etiologia choroby

W zależności od etiologii zapalenie płuc może być zakaźne lub niezakaźne.

Zakaźne zapalenie płuc

Zakaźne zapalenie płuc ma częściej charakter bakteryjny lub wirusowy. Może rozwijać się jako choroba pierwotna lub wtórna na tle grypy, zapalenia oskrzeli, zapalenia tchawicy lub zapalenia migdałków. W zależności od tego czynnikami sprawczymi zakaźnego zapalenia płuc są:

• mikroorganizmy Gram-dodatnie (gronkowce, paciorkowce, pneumokoki);
• mikroorganizmy Gram-ujemne (enterobakterie, Escherichia coli, Proteus);
• mykoplazmy (czynniki sprawcze mykoplazmozy);
• wirusy (opryszczka, grypa, paragrypa, nosówka wirusowa);
• infekcje grzybowe;
• pasożyty (larwy toxocara, tęgoryjce, filariae).

Zakażenie zwierząt następuje głównie drogą powietrzną, kontaktową lub krwiopochodną:

• poprzez kontakt z chorymi zwierzętami;
• przez skażoną paszę, brudne naczynia, kał chorych zwierząt;
• przez skażoną krew i limfę.

Niezakaźne zapalenie płuc

Zapalenie płuc o etiologii niezakaźnej u psa spowodowane jest dostaniem się do jamy płuc obcych czynników o charakterze niezakaźnym, a mianowicie:

1. Aspiracyjne zapalenie płuc u psów występuje po inhalacji ciał obcych, ciał obcych (zawiesina kurzu, drobne zanieczyszczenia), a także po przedostaniu się treści jamy ustnej lub żołądka do dróg oddechowych.
2. Pourazowe zapalenie płuc jest reakcją organizmu na naruszenie integralności klatki piersiowej.
3. Pooperacyjne zapalenie płuc powoduje powikłania po operacji.
4. Narażenie na działanie substancji toksycznych w układzie oddechowym może spowodować toksyczne zapalenie płuc.
5. Alergiczne zapalenie płuc. Nieprawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego ma jeden z objawów zapalenia tkanki płucnej.

Rodzaje zapalenia płuc ze względu na charakter procesu zapalnego

Ze względu na charakter procesu zapalnego rozróżnia się dwa rodzaje zapalenia płuc: nieżytowe i krupowe.

1. Nieżytowe zapalenie płuc (lub odoskrzelowe zapalenie płuc). Najczęstszy rodzaj choroby. Proces zapalny rozprzestrzenia się na tkankę oskrzeli i pęcherzyków płucnych i ma charakter ogniskowy. Może rozwinąć się jako powikłanie chorób układu oddechowego. Ogniskowe zapalenie płuc ma mniej groźne objawy i dlatego może być leczone w domu (ale pod nadzorem lekarza).
2. Krupcze zapalenie płuc jest ostre u większości psów. Jest to choroba sama w sobie. Wpływa na całość lub znaczną część płuc. Charakteryzuje się tworzeniem nacieku w pęcherzykach płucnych, co może prowadzić do obrzęku tkanki oskrzeli. Ta forma zapalenia płuc prowadzi do zaburzeń oddychania, dlatego wymaga hospitalizacji. W większości jest lekko zaraźliwy.

W przebiegu choroby w świetle oskrzeli i pęcherzyków płucnych tworzy się wysięk pęcherzykowy. Jego skład zależy od rodzaju procesu zapalnego w płucach:

• Wysięk ropny jest charakterystyczny dla skomplikowanych postaci zapalenia płuc z dodatkiem drobnoustrojów ropotwórczych.
• Wysięk surowiczy jest klarowną cieczą, ma kompozycję białkową zawierającą leukocyty i powstaje w nieżytowej postaci zapalenia płuc.
• Wysięk włóknikowy poci się podczas krupowego zapalenia dolnych dróg oddechowych. Zawiera fibrynogen (specjalne białko), które wskazuje na zwiększoną przepuszczalność naczyń.

Cechy przebiegu choroby

Istnieje kilka etapów rozwoju choroby:

• Faza pierwotna (w przypadku zapalenia krupowego nazywana jest fazą przypływu lub aktywnym przekrwieniem) trwa do 3 dni. Patogen, który wnika do tkanki płucnej, powodując stan zapalny. Naczynia narządu przelewają się krwią, a wysięk jest uwalniany do przestrzeni pęcherzykowych.
• Etap wtórny (etap czerwonej, a następnie szarej hepatyzacji). Może trwać do dwóch tygodni. Tkanka płucna pogrubia się (przy założeniu konsystencji wątroby), w wyniku czego dopływ tlenu do krwioobiegu zostaje gwałtownie zakłócony. Erytrocyty pocą się do wysięku pęcherzykowego, a następnie leukocyty. Objawy kliniczne są najbardziej ostre. Odurzenie osiąga szczyt.
• Ostatni etap. Przy korzystnym wyniku przywracana jest normalna struktura tkanki płucnej, następuje upłynnienie wysięku.

W zależności od rodzaju patogenu, stanu obronnego psa i innych czynników choroba może przebiegać na różne sposoby. Istnieją trzy stopnie nasilenia kursu:

1. Łatwo. Brak intoksykacji. Niewielki wzrost temperatury. Obecność niewielkiego ogniska stanu zapalnego.
2. Przeciętny. Umiarkowane zatrucie. Temperaturę można nieznacznie podnieść, ale wysięk jest dość aktywny.
3. Ciężki. Silne odurzenie. Może wystąpić utrata przytomności. Temperatura ciała jest krytycznie wysoka. Trwa aktywna infiltracja. Pies jest bardzo słaby, często oddycha. Mogą wystąpić komplikacje.

Czynniki prowokujące

Każdy rodzaj zapalenia płuc ma swoje własne czynniki ryzyka, które mogą wywołać początek choroby.

Czynniki ryzyka zakaźnego zapalenia płuc

Czynnikami ryzyka zakaźnych postaci choroby są następujące okoliczności:

• częsta hipotermia;
• powikłania pierwotnych infekcji: grypa, nosówka, zapalenie tchawicy;
• przewlekłe choroby zapalne górnych dróg oddechowych;
• osłabienie odporności z powodu niewystarczającej produkcji immunoglobuliny A przez organizm;
• nieodpowiednia dieta, brak witamin i minerałów;
• nieprzestrzeganie higienicznych warunków trzymania zwierząt (używanie brudnych naczyń, trzymanie chorych i zwierząt w tym samym pomieszczeniu itp.);
• brak terminowego odrobaczenia;
• spożywanie pokarmów z infekcjami grzybiczymi (pleśnią).

Czynniki ryzyka dla postaci niezakaźnych

• Urazy i złamania klatki piersiowej wywołują urazowe zapalenie płuc.
• Okres pooperacyjny jest często powikłany procesem zapalnym w płucach spowodowanym wymuszonym unieruchomieniem przez długi czas.
• Aspiracja wymiocin do dróg oddechowych z powtarzającymi się wymiotami może wywołać zachłystowe zapalenie płuc.
• Życie na obszarach o złej ekologii (w obecności wielu gałęzi przemysłu chemicznego) jest najeżone toksyczną postacią choroby.
• Długotrwałe stosowanie niektórych leków, chemioterapia, może wywołać toksyczne zapalenie płuc.

Objawy choroby

Objawy początkowego stadium choroby są bardzo podobne do objawów jakiejkolwiek choroby układu oddechowego, dlatego wielu właścicieli nie zwraca na nie uwagi. Wydaje im się, że pies nie ma nic poważnego. Ale objawy takie jak niewielki wzrost temperatury, ciepły, suchy nos, dreszcze i gorączka mogą później pojawić się jako straszne objawy krupowego zapalenia płuc:

• ciężka gorączka;
• duszność;
• kaszel podszyty krwią;
• wyraźne oznaki głodu tlenu, niebieskawe zabarwienie ust;
• brak apetytu, utrata wagi;
• nadciśnienie, zwiększona częstość akcji serca;
• ciężkie zatrucie;
• niewydolność oddechowa.

Ogniskowe zapalenie płuc rozwija się częściej jako powikłanie ostrych infekcji dróg oddechowych lub grypy. Towarzyszy mu gorączka podgorączkowa lub gorączkowa, suchy lub mokry kaszel, silne osłabienie. Podczas słuchania określa się ciężki oddech, świszczący oddech, trzeszczenie (skrzypienie) nad ogniskiem zapalenia.

Diagnoza choroby

Po słuchaniu i opukiwaniu (stukaniu) obszaru płuc lekarz przepisuje prześwietlenie klatki piersiowej. Jest to najbardziej pouczająca metoda diagnozowania zapalenia płuc. Zaciemnienie i uwydatnienie wzoru płucnego na zdjęciu pozwoli określić obecność procesu w płucach, jego rodzaj i wielkość uszkodzenia narządu.

Nie mniej ważne jest biochemiczne badanie krwi. Stan krwi może określać stopień zapalenia, a także rodzaj i przyczynę zapalenia płuc. Analiza plwociny pomaga określić rodzaj patogenu.

Tylko profesjonalista może odszyfrować uzyskane wyniki badań, dlatego konieczna jest kompetentna pomoc medyczna w leczeniu zapalenia płuc. Ponadto chorobę należy odróżnić od innych chorób górnych i dolnych dróg oddechowych:

• ostre zapalenie migdałków;
• zapalenie oskrzeli i zapalenie tchawicy i oskrzeli;
• nieżyt nosa, zapalenie zatok;
• ropień płucny;
• choroby nowotworowe płuc i otaczających je tkanek.

Stan pacjenta z zapaleniem płuc

Metoda leczenia dobierana jest z uwzględnieniem stanu pacjenta. Istnieją trzy rodzaje warunków zapalenia płuc:

1. Stanowi stabilnemu mogą towarzyszyć dość silne objawy ze strony płuc, ale ogólne samopoczucie psa w tym momencie jest bliskie normy: apetyt nie jest zaburzony, aktywność fizyczna jest normalna. W takim przypadku zwierzę, po wizycie u lekarza weterynarii i otrzymaniu zaleceń dotyczących leczenia, może być leczone w trybie ambulatoryjnym.
2. Nietrwały. Oprócz objawów pulmonologicznych znacznie wzrasta temperatura, pies jest ospały, odmawia jedzenia. W takim przypadku zwierzę musi znajdować się pod stałą opieką lekarską w szpitalu.
3. Krytyczny. Do innych objawów zapalenia płuc dołącza się objawy ostrej deprywacji tlenu i dysfunkcji serca. Zwierzę potrzebuje resuscytacji, która polega na sztucznej wentylacji płuc i utrzymaniu funkcji życiowych organizmu.

Leczenie choroby

Leczenie zapalenia płuc u psów najlepiej jest prowadzić w szpitalu, ponieważ tylko tam będzie kompletne i kompleksowe.

• Głównym sposobem leczenia zapalenia płuc jest antybiotykoterapia. Stosują antybiotyki o szerokim spektrum działania, które dają efekt na każdy rodzaj patogenu lub kompleks zawierający kilka rodzajów leków. Są to antybiotyki z serii penicylin (ampicylina, gentamycyna), tetracykliny (doksycyklina). Są przepisywane w postaci tabletek lub wstrzyknięć.
• Fizjoterapia. Jest przepisywany, gdy ustąpi ostry stan zapalny. W większości przypadków jest to ogrzewanie UHF, elektroforeza, a także specjalny masaż klatki piersiowej, który pozwala uniknąć stagnacji plwociny, gromadzenia się wysięku pęcherzykowego i obrzęku płuc.
• W ciężkich przypadkach niezbędna jest sztuczna wentylacja płuc i tlenoterapia.
• Terapia infuzyjna jest również możliwa tylko w warunkach szpitalnych. Stosuje się go, gdy zwierzę jest mocno wychudzone i nie jest w stanie samodzielnie podtrzymać życiowej aktywności organizmu: znajduje się w stanie skrajnego wyczerpania lub odwodnienia.

Opieka domowa i powrót do zdrowia

W domu wszystkie wysiłki należy skierować na wzmocnienie osłabionego chorobą organizmu:

• Kontynuuj podawanie antybiotyków zgodnie z zaleceniami lekarza.
• Na chwilę anuluj spacery, aby wykluczyć możliwą hipotermię i przeziębienia, których początek jest obarczony nawrotem.
• Nie można stłumić odruchu kaszlu za pomocą leków wpływających na ośrodek kaszlu w mózgu, aby nie wywołać przekrwienia plwociny w płucach.
• Regularnie wykonuj samodzielnie masaż klatki piersiowej, aby poprawić wydzielanie śluzu u psa.
• W wyznaczonym czasie przyprowadź pupila na badania kontrolne.
• Skomponować kompletną dietę, która w krótkim czasie pomoże przywrócić osłabione siły.
• Dodatkowo przeprowadź terapię witaminową. Zwykle psu przepisuje się kompleksy witaminowe o wysokiej zawartości witamin A, C i grupy B.

Metody zapobiegania

Główne działania profilaktyczne mają na celu utrzymanie dobrej kondycji fizycznej i odporności zwierzęcia. To znaczy:

• Unikaj hipotermii, chroń przed przeziębieniem i chorobami wirusowymi górnych dróg oddechowych.
• Szczepij i odrobaczaj na czas.
• Unikaj kontaktu z chorymi zwierzętami.
• Monitoruj kompletną i zbilansowaną dietę. Pies powinien otrzymywać wszystkie niezbędne dla swojego wieku witaminy i minerały.
• Umiarkowane ćwiczenia są korzystne dla psa.

W przypadku, gdy pies otrzyma dobrą opiekę i kompetentne leczenie, rokowanie choroby jest częściej korzystne. Współczesne doświadczenie w leczeniu zapalenia płuc jest dość bogate i pozwala radzić sobie nawet z ciężką postacią choroby.