Narwal (łac. Monodon (monoceros)

Jednorożec istnieje, ale nie mieszka w bajkowych lasach, ale w lodowatych wodach Arktyki, a nazywa się narwal. Ten wieloryb zębaty jest uzbrojony w prosty róg (kieł), często równy połowie długości jego potężnego ciała.

Opis narwala

Monodon monoceros należy do rodziny narwalów, jako jedyny gatunek z rodzaju narwale. Oprócz niego rodzina narwalów (Monodontidae) obejmuje tylko wieloryby beluga o podobnych cechach morfologicznych i immunologicznych.

Wygląd zewnętrzny

Narwal ma wspólnego z bieługą nie tylko wielkość/kształt ciała – oba wieloryby nie mają płetwy grzbietowej, te same płetwy piersiowe i… młode (bieługa rodzi ciemnoniebieskie potomstwo, bielejące w miarę dorastania ). Dorosły narwal dorasta do 4,5 m przy masie 2-3 ton. Ketolodzy zapewniają, że nie jest to granica – przy odrobinie szczęścia można uzyskać 6-metrowe okazy.

Około jedna trzecia wagi to tłuszcz, a sama warstwa tłuszczu (która chroni zwierzę przed zimnem) wynosi około 10 cm. Mała tępa główka osadzona jest na słabo wyrażonej szyi: poduszka nasienna, lekko zwisająca nad górną szczęką, odpowiada za ogólną krągłość konturów. Pysk narwala jest stosunkowo mały, a górna warga lekko zakrywa mięsistą wargę dolną, która jest całkowicie pozbawiona zębów.

Ważny! Narwala można by uznać za całkowicie bezzębnego, gdyby nie para szczątkowych zębów znajdujących się na górnej szczęce. Prawy jest cięty niezwykle rzadko, a lewy zamienia się w słynny 2-3 metrowy kieł, skręcony w lewą spiralę.

Mimo imponującego wyglądu i wagi (do 10 kg) kieł jest niezwykle mocny i elastyczny – jego koniec jest w stanie zgiąć się o 0,3 m bez groźby złamania. Niemniej jednak kły czasami odłamują się, a potem już nie odrastają, a ich kanały zębowe są szczelnie zamknięte plombami kostnymi. Rolę płetwy grzbietowej pełni niska (do 5 cm) skórzasta fałda (0,75 m długości), umieszczona na ledwo wypukłym grzbiecie. Płetwy piersiowe narwala są szerokie, ale krótkie.

Dojrzały płciowo narwal różni się od swojego najbliższego krewnego (wieloryba bieługi) rozpoznawalnym cętkowanym ubarwieniem. Na ogólnym jasnym tle ciała (na głowie, bokach i plecach) rozsianych jest wiele ciemnych plam o nieregularnym kształcie do 5 cm średnicy. Plamy często zlewają się, zwłaszcza w górnej części głowy/szyi i szypułce ogonowej, tworząc jednolite ciemne obszary. Młode narwale są zwykle ubarwione monochromatycznie – niebiesko-szare, czarno-szare lub łupkowe.

Charakter i styl życia

Narwale to zwierzęta towarzyskie, które tworzą ogromne stada. Najliczniejsze zbiorowiska składają się z dojrzałych samców, młodych zwierząt i samic oraz małych – od samic z cielętami lub dojrzałych płciowo samców. Według ketologów dawniej narwale gromadziły się w ogromnych stadach, liczących nawet kilka tysięcy osobników, ale obecnie liczebność grupy rzadko przekracza setki głów.

To interesujące! Latem narwale (w przeciwieństwie do bieług) wolą przebywać w głębokich wodach, a zimą przebywają w połyniach. Gdy te ostatnie są pokryte lodem, samce dzierżą mocne grzbiety i kły, rozbijając lodową skorupę (do 5 cm grubości).

Z boku szybko pływające narwale wyglądają całkiem imponująco – nadążają za sobą, wykonując synchroniczne manewry. Te wieloryby są nie mniej malownicze w chwilach spoczynku: leżą na powierzchni morza, kierując swoje imponujące kły do ​​przodu lub w górę, ku niebu. Narwale żyją w lodowatych wodach graniczących z lodem Arktyki i uciekają się do sezonowych migracji w oparciu o ruch pływającego lodu.

Zimą wieloryby przemieszczają się na południe, a latem migrują na północ. Poza granicami wód polarnych poniżej 70 ° C. w., narwale wychodzą tylko zimą i są niezwykle rzadkie. Od czasu do czasu samce krzyżują rogi, co ketolodzy uważają za sposób na uwolnienie kłów od obcych narośli. Narwale potrafią mówić i robią to bardzo chętnie, wydając (w zależności od okazji) skowyt, szum, trzaski, gwizdy, a nawet jęki z westchnieniami.

Jak długo żyje narwal?

Biolodzy są przekonani, że narwale żyją w swoim naturalnym środowisku przynajmniej pół wieku (do 55 lat). W niewoli gatunek nie zapuszcza korzeni i nie rozmnaża się: złowiony narwal nie przetrwał w niewoli 4 miesięcy. Aby utrzymać narwala w sztucznych zbiornikach, jest on nie tylko zbyt duży, ale też na tyle wybredny, że potrzebuje wody o specjalnych parametrach.

Dymorfizm płciowy

Różnicę między samcami a samicami można prześledzić przede wszystkim pod względem wielkości - samice są mniejsze i rzadko zbliżają się do tony, zyskując około 900 kg. Ale podstawowa różnica polega na zębach, a raczej na lewym górnym zębie, który przebija górną wargę samca i rośnie 2-3 m, skręcając się w ciasny korkociąg.

Ważny! Prawe kły (u obu płci) ukryte są w dziąsłach, rozwijając się niezwykle rzadko – około 1 na 500. Ponadto czasami u samicy przebija się długi kieł. Łowcy natknęli się na samicę narwala z parą kłów (prawy i lewy).

Niemniej jednak ketolodzy przypisują kieł drugorzędnym cechom płciowym samców, ale wciąż dyskutują o jego funkcjach. Niektórzy biolodzy uważają, że samce używają kłów do godowych zabaw, przyciągania partnerów lub mierzenia siły z konkurentami (w drugim przypadku narwale pocierają kły).

Inne zastosowania kłów obejmują:

• stabilizacja ciała (zapobieganie obracaniu się wzdłuż osi) podczas pływania okrężnymi ruchami płetwy ogonowej;
• dostarczanie tlenu pozostałym członkom stada, pozbawionym rogów - przy pomocy kłów samce rozbijają lód, tworząc otwory wentylacyjne dla bliskich;
• wykorzystanie kłów jako narzędzia łowieckiego, co zostało uchwycone podczas filmowania wideo przeprowadzonego przez specjalistów z Działu Badań Polarnych WWF w 2017 roku.;
• ochrona przed naturalnymi wrogami.

Ponadto w 2005 roku dzięki badaniom grupy kierowanej przez Martina Nweeia stwierdzono, że kieł narwala jest rodzajem narządu zmysłów. Tkanka kostna kości słoniowej została zbadana pod mikroskopem elektronowym i odkryto, że jest penetrowana przez miliony maleńkich kanałów z zakończeniami nerwowymi. Biolodzy postawili hipotezę, że kieł narwala reaguje na zmiany temperatury i ciśnienia, a także determinuje stężenie zawieszonych cząstek w wodzie morskiej.

Siedlisko, siedliska

Narwal żyje na Północnym Atlantyku, a także na Morzu Karskim, Czukockim i Barentsa, zwanym Oceanem Arktycznym. Występuje głównie w pobliżu Grenlandii, archipelagu kanadyjskiego i Svalbardu, a także na północy północnej wyspy Nowej Ziemi i u wybrzeży Ziemi Franciszka Józefa.

Narwale są uznawane za najbardziej wysunięte na północ ze wszystkich waleni, ponieważ żyją między 70° a 80° szerokości geograficznej północnej. Latem najbardziej na północ wysunięte migracje narwala sięgają nawet 85°C. w., zimą obserwowane są wizyty południowe - do Holandii i Wielkiej Brytanii, na Wyspę Beringa, Morze Białe i wybrzeże Murmańska.

Tradycyjne siedliska tego gatunku to niezamarzające polinie w centrum Arktyki, które rzadko są pokryte lodem, nawet w najsurowsze zimy. Te lodowe oazy pozostają niezmienne z roku na rok, a najbardziej niezwykłe z nich otrzymały własne nazwy. Jedna z najbardziej godnych uwagi, Wielka Połynia Syberyjska, znajduje się w pobliżu Wysp Nowosyberyjskich. Ich stałe połynie zostały odnotowane u wschodnich wybrzeży Tajmyru, Ziemi Franciszka Józefa i Nowej Ziemi.

To interesujące! Arktyczny pierścień życia - tak nazywa się łańcuch odcinków niezamarzającej wody morskiej, który łączy stałe połynie (tradycyjne siedliska narwalów).

Migracja zwierząt jest spowodowana pojawieniem się/cofaniem lodu. Ogólnie rzecz biorąc, te północne wieloryby mają raczej ograniczony zasięg, ponieważ są bardziej wybredne w stosunku do swojego siedliska. Wolą głębokie wody, latem wchodzą do zatok/fiordów i prawie nigdy nie pływają z luźnego lodu. Większość narwalów żyje obecnie w Cieśninie Davisa, Morzu Grenlandzkim i Morzu Baffina, ale największa populacja występuje na północnym zachodzie Grenlandii i na wodach wschodniej Arktyki Kanadyjskiej.

Dieta narwala

Jeśli zdobycz (ryba denna) czaiła się na dnie, narwal zaczyna pracować z kłem, aby ją przestraszyć i podnieść.

Różnorodność życia morskiego jest zawarta w diecie narwala:

• głowonogi (w tym kalmary);
• skorupiaki;
• łosoś;
• dorsz;
• Śledź;
• flądra i halibut;
• płaszczki i babki.

Narwal przystosował się do dłuższego przebywania pod wodą, co wykorzystuje podczas polowania, nurkując długo na kilometrową głębokość.

Reprodukcja i potomstwo

Niewiele wiadomo o rozmnażaniu się narwalów ze względu na ich specyficzne siedlisko. Ketolodzy uważają, że samice rodzą co trzy lata, niosąc dzieci przez ponad 15 miesięcy. Okres godowy trwa od marca do maja, a stosunek odbywa się w pozycji wyprostowanej, gdy partnerzy zwracają się do siebie brzuchami. Potomstwo rodzi się w lipcu - sierpniu przyszłego roku.

Samica rodzi jedno, rzadko - kilka młodych, które jako pierwsze opuszczają ogon matki. Noworodek waży 80 kg przy wzroście 1,5-1,7 m i od razu ma warstwę tłuszczu podskórnego 25 mm. Młode żywi się mlekiem matki przez około 20 miesięcy, podobnie jak młode wieloryba bieługa. Dojrzewanie u młodych zwierząt następuje w wieku od 4 do 7 lat, kiedy samica dorasta do 4 m przy masie 0,9 t, a samiec osiąga 4,7 m przy masie 1,6 t.

Naturalni wrogowie

Na wolności tylko dorośli mogą poradzić sobie z ogromnym narwalem orki oraz niedźwiedzie polarne. Rosnące narwale są atakowane przez polar rekin. Ponadto zdrowiu narwalów zagrażają drobne pasożyty, tęgoryjce i wielorybie wszy. Na liście wrogów naturalnych powinna znaleźć się również osoba, która zabiła północnego wieloryby za ich niesamowite kły. Kupcy prowadzili rześki handel proszkiem ze spiralnego rogu, któremu mieszkańcy przypisywali cudowne właściwości.

To interesujące! Nasi przodkowie byli przekonani, że proszek z kłów leczy wszelkie rany, a także łagodzi gorączkę, czarną słabość, psucie się, gorączkę, zarazę i ukąszenia węży.

Kieł narwala był droższy od złota, dlatego wyprzedawał się kawałek po kawałku. Cały kieł mogli zdobyć tylko bardzo bogaci ludzie, jak Elżbieta I z Anglii, która dała 10 tys. funty. A dworzanie francuskich monarchów używali kieł, sprawdzając podawane potrawy na obecność trucizny.

Populacja i status gatunku

Nawet Czerwona Lista IUCN, która podaje około 170 tys., nie podaje dokładnej liczby światowej populacji narwalów. wieloryby (z wyłączeniem populacji rosyjskiej Arktyki i północno-wschodniej Grenlandii). Poniżej przedstawiono kluczowe zagrożenia dla tych ssaków morskich:

• górnictwo przemysłowe;
• zawężenie dostaw żywności;
• zanieczyszczenie oceanów;
• zniknięcie lodu morskiego;
• choroby.

Pomimo tego, że narwal prawie nie stał się obiektem połowów komercyjnych na dużą skalę (z wyjątkiem kilkudziesięciu lat w XX wieku, kiedy był intensywnie odławiany w kanadyjskiej Arktyce), rząd Kanady wprowadził w ubiegłym stuleciu specjalne restrykcje.

To interesujące! Kanadyjskie władze zakazały zabijania samic (w towarzystwie cieląt), ustaliły limity odłowu narwala w kluczowych obszarach i nakazały wielorybnikom pozbywać się złowionych zwierząt.

Obecnie na narwale polują niektóre społeczności autochtoniczne Grenlandii i Kanady. Tutaj jada się lub karmi psy mięsem, lampy wypełnia się tłuszczem, flaki kładzie się na sznurach, a kły służą do rzeźbienia pamiątek. Zwiększona podatność gatunku wynika z jego wierności wobec tych samych obszarów przybrzeżnych, do których każdego lata powracają narwale. Narwal jest wymieniony w załączniku II Konwencji o międzynarodowym handlu zagrożonymi gatunkami (CITES).

Film narwala